27-12-1999   Column Metro
HALLO HIER HILVERSUM, DIT WAS DE VARA!

Er staan gruwelijke dingen te gebeuren. Dat niet alleen de leugen regeert (aldus onze regerende vorstin(!)), maar ook de domheid, komt niet dagelijks aan de oppervlakte. Maar dankzij het zenuwachtige plannengesmeed van de vertwijfelde VARA krijgen wij weer eens in een inkijkje in de fascinerende wereld van de stompzinnigheid die zo nauw verwant is met de macht.
Enige weken geleden maakte ik mijn opwachting in de VARA?studio. In het VARA?radioprogramma 'Uitgelicht' werd ik geinterviewd over 'Het Tetrix?gevoel', mijn nieuwe theatershow. Vele radiostudio's heb ik als gast en als maker van binnen gezien en ook bij de VARA ben ik dikwijls op bezoek geweest. Hans van Dijk, Peter den Boef, eertijds ook Herman Stok en de andere makers van het programma, ik ken ze al jaren en ik weet van hun liefde voor en toewijding aan de radio, onbetwist het mooiste medium ter wereld.
Want radio is sneller, suggestiever en intiemer dan krant, film, televisie of de zogenaamde veelbelovende 'nieuwe' media. Radio voert je mee naar ongedachte werelden, die niet overbelicht zijn door hongerige televisielampen. Radio prikkelt je fantasie. Radio maakt je deelgenoot. Radio is je tot troost in slapeloze nachten. Als je 's nachts op zee weerloos in de cocktailshaker van een westerstorm terecht ben gekomen, dan is er tussen de antiperistaltische intermezzi altijd...de radio.
Er wordt ontegenzeggelijk ook heel veel slechte radio gemaakt, maar toch, de radio gaat nooit verloren. Ondanks de dominantie van de logge, omnivore televisie, het jongere broertje met de veel grotere bek.
In de jaren '60 werd die televisie nog satirisch omschreven als de nieuwe godsdienst (In 'Zoishettoevalligetcetera') met als gevolg: een hoop gedonder. Maar inmiddels is de beeldbuisreligie in alle rituelen daadwerkelijk gecanoniseerd en druipt de satire met de staart tussen de benen af.
De amechtige knieval van de massa voor het medium 'televisie' en het ongegeneerd kapitalisme (wij noemen dat in Nederland Eufemismenland liever 'het spel van de vrije markt') heeft ons de zegen van commerciële televisie gebracht.
En daar wil de Vereniging van Arbeiders Radio Amateurs (VARA) nu ook bij horen. De integere Paul W. is na de reclame terug met nog meer integere meningen over euthanasie. Wie wint 'Jacks Vergulden Nachtspiegel' deze week? Bel nu, hier zijn de nummers, 99 cent per minuut.
En daar willen onze vrienden van de VARA in een moeite door de radio voor opofferen. U begrijpt, de sfeer in het Uitgelicht-studiootje was enigszins bedrukt. De VARA, leverancier van topradio?programma's als Spijkers met koppen en de Steen en Beenshow of hoe het tegenwoordig onder leiding van Dolf Jansen heet (ik beperk me tot de bekendste) gaat de zaak verraaien. De Rode Haan heeft al gekraaid. Drie keer op zijn minst.
De leidsvrouwe van de VARA in deze strategische heroriëntaties, heet Vera Keur. Ik heb ooit met haar in een lift gestaan. Paul Pleijsier en ik hadden net opgetreden op de jaarlijkse VARAverenigingsdag (zou die nog gehouden worden?) Zonder zich overigens voor te stellen, sprak Vera Keur tot ons: 'Tja, ik geloof dat ik het wel leuk vond.' Dankbaar namen wij dit 'spontane' oordeel in ontvangst. Pas later begrepen wij Wie het was geweest die ons zo rationeel geprezen had. Die zou het nog ver schoppen, kregen wij ook gelijk te horen.
Dat zij de radio wil verkwanselen om mee te willen in het alomtegenwoordige televisie-geweldopofferen, je zou er nog bijna begrip voor kunnen opbrengen. Zij is ongetwijfeld de juiste vrouw op de juiste plaats op de juiste tijd. Wees er maar blij mee! Nou, veel succes, VARA, maar ik denk dat de omroepen in de rij staan om de VARA-radiokwaliteit in te lijven en mooi toch mee te nemen naar de volgende eeuw.

Marcel Verreck