30-05-2000		Column Metro HET LAATSTE FEEST IN HET MOEDERHUIS Nu onze moeder overleden en begraven is, moeten mijn zus en ik ons ouderlijk huis ontruimen. Ja, ook dat nog.We zijn nu wees, onze vader is elf jaar geleden gestorven. Drieëndertig jaar is er door ons in dit grote huis gewoond. Drie etages boven een winkel aan een Haagse winkellaan, overdag sjiek en druk, 's avonds stil en lommerrijk. Het is een harde tijd. 'Confrontatie is genezing,' placht mijn moeder op passende tijdstippen te debiteren. Maar hier zijn wonden geslagen, die nog lang niet geheeld zijn. Je weet dat je met de littekens zal moeten leven. Rond het sterven van mijn moeder hoorde ik op de radio dikwijls reclamespotjes van de SIRE (Stichting Ideële Reclame) over rouwverwerking. Dat het leger meelevenden zo snel slonk na de droevige gebeurtenis. Dat verdriet een veel langere adem heeft dan de blijkbaar gangbare rouwperiode voorschrijft. Ik dacht dan: ja, ja, dat weten we toch allemaal wel. Nu snap ik het nut en het gelijk van die spotjes. Verdriet is iets individueels en niet iedereen heeft talent om te troosten. Ik ben de afgelopen tijd geconfronteerd met onhandig gestamel en verontschuldigende briefjes, ze waren me duizendmaal liever dan de vlotte omhelzing op de begrafenis met de nimmer uitgevoerde belofte 'ik ga je bellen'. Voor sommige mensen is het leven makkelijker zo: begrafenis, condoleren, eventjes bijkomen, verwerkt en dan hup het volle leven weer in. Het zijn vaak mensen die iets dergelijks nog niet hebben hoeven meemaken. Denk niet dat ik mij wentel in een slachtofferrol. Daar hebben wij, om te beginnen, te veel lieve vrienden voor. Want het gaat natuurlijk om de mensen die wél langskomen. brieven schrijven, hulp en troost bieden. Er wordt ? o heerlijk verleden!? een pannetje soep gebracht. Vrienden bereiden ons een avondlange maaltijd. Herinneringen worden opgehaald, de gitaar komt erbij. En er mag gehuild worden. Maar vooral ook gelachen. Want dat is ook de waarde van het verlies. Het verenigt je met je dierbaren. Langzaam wordt de leegte gevuld en leer je het litteken dat ontstaat koesteren als een monument. En voor de angst of onverschilligheid van degenen die het laten afweten, had mijn moeder in haar laatste levensfase een treffende uitdrukking: 'Ballast.'De energie kan beter besteed worden. Maar dan het huis. Paradijs van mijn jeugd. Veilige haven. Piepend en kreunend onder de stormen van de zee, nog geen kilometer verderop. In het voorjaar de zwaluwen in het enorme zwerk. Balkon op het westen. De blakende zon gegarneerd met zeewind, glas wijn, zwembad van zweet in je navel. De duiven die koeren en beminnen. De binnentuinen. Het geratel van de tram op de laan, weerkaatst door de huizen van de zijstraat. We besluiten het huis nog één keer te laten leven. Feest! Iedereen neemt eten en drinken mee. De enorme huiskamer is voor het laatst gevuld. Met die wonderlijke mix van dierbaren die je levenspad kruisen. Op de trap wordt weer geconfereerd. De pingpongtafel is als vanouds opgesteld in de zolderkamer. De slaapkamer met het balkon is ingericht als TV?ruimte. Hoe vaak werd hier niet met velen luiddruchtig naar voetbal gekeken? Voor de zekerheid heb ik een videoband met de wedstrijd Nederland?Duitsland (EK '88) geïnstalleerd: die wonnen we zeker. Er wordt gretig toegeschouwd. Mijn oude jongenskamer (let op de oranje geverfde kastdeur: WK'74) is als schatkamer ingericht. De gasten mogen uitzoeken (boeken, speelgoed, voorwerpjes) wat wij niet meer kunnen herbergen. Menigeen vertrekt met een dierbaar aandenken. Er valt een wonderlijk zacht licht door de ramen. Een goedkeurende glimlach van onze ouders. I.angzaam, maar onafwendbaar, dunt het aantal bezoekers uit. Ik voel het, maar dit wegglippen doet geen pijn. Het is mooi zo. Het ging niet te snel voorbij, maar voorbij ging het wel. Mijn zusje en ik blijven over met het trouwe serviesgoed. Nu opeens is het huis veel leger Als je geen ouders meer hebt, dan ben je volwassen, zo wil de volkswijsheid. Elk einde baart een nieuw begin. Want voor ons is het nog lang niet afgelopen. Marcel Verreck