04-12-2000   Column Metro
ZOLANG DE KRO ER ZELF MAAR IN GELOOFT

En nu werd de KRO 75 jaar. AVRO, NCRV en VARA waren de 'katholieken' al voor gegaan, en dat schetst een roerend beeld van wat zich driekwart eeuw geleden in het hevig verzuilde Nederland moet hebben afgespeeld. Socialisten, liberalen, dominees en pastoren buitelden over elkaar om voor de eigen parochie het nieuwe, in potentie levensgevaarlijke , draadloze fenomeen der radio te coveren (al was dat woord toen nog niet in het spraakgebruik opgenomen). Grappig trouwens dat bij de opkomst van het internet nu sommige 'oude' omroepen onmiddellijk weer aanstalten maken om een filter van de eigen gezindheid aan te brengen. Met andere woorden: geen sex als je via de EO inplugt. Maar deze gekuiste versies van de digitale vuilnisbak vormen eerder een hommage aan de tijd dat de publieke omroep nog niet de Titanic was, zoals we die nu kennen. Want hoe je het ook wendt of keert: het ooit onaantastbare publieke bestel maakt water. De commerciëlen winnen terrein en dat alleen al omdat zij als beginsel het enige geloof koesteren dat er in deze tijden nog toe doet: het marktdenken.
Desalniettemin volg ik met interesse de dappere pogingen van de publieke omroepen om terug te vechten. En niet geheel zonder eigenbelang, aangezien ik werkzaam ben bij zowel NCRV als VARA en op minder structurele basis ook bij andere publieken opdraaf. Bij de KRO heb ik gewerkt als presentator bij radio en televisie. Ik koester goede herinneringen aan het KRO-gebouw aan de Emmastraat : een warm kloppend hart.
Nu huizen de katholieken in het nieuwe AKN-bouwsel aan de's-Gravelandseweg, een wapperend gebouw waarin men de bedomptheid van een Haags ministerie onwaarschijnlijk goed heeft weten te reconstrueren. Dit gebouw verbeeldt ongewild de psychische gesteldheid van de Hilversumse omroep: laag van dak en op zichzelf gericht, ondanks de hier en daar opduikende, haast wanhopige, open ruimtes. Ik werk er regelmatig (bij de NCRV), men doet zijn best, maar veel hemelbestormends hoeven we niet te verwachten.
Desalniettemin doet media-directeur Ton Verlind er alles aan om zijn eigen KRO-schuit vlot te trekken. De KRO moet zich profileren en dat lukt natuurlijk niet alleen via de bekende 'rebelse' reclameposters. (oei-oei). Ik heb met Ton Verlind gewerkt en ondanks het feit dat hij mij als tv-presentator inruilde voor de nieuw-katholieke vedette Anita Witzier koester ik sympathie voor hem. (Vetes in het land der omroep-free lancers duren nooit lang: afgelopen zaterdag zat uw laffe columnist alweer aapjes te vergaren in Waku Waku. Hints en Tien voor Taal (met Anita W.!) heb ik ook al afgewerkt).
Ton Verlind vertelde mij ooit dat het zijn opdracht was 'de tent draaiende te houden.' Een heel honorabel standpunt. De wijze waarop behelst een sandwich tussen het onvermijdelijke marktdenken met de bekende hysterische aandacht voor de nieuwe media en het annexeren van 'oude katholiek geïnspireerde waarden', uiteraard in een zogenaamd eigentijds jasje.
Het is echt aandoenlijk hoe Ton dit kan verwoorden. In Het Parool van 25 november jl. legt hij uit dat inspecteur Morse 'katholieker' is dan zijn Duitse collega Derrick. Morse heeft namelijk 'lak aan de regels als ze medemenselijkheid in de weg staan.' En: 'Het gevecht tussen regels en eigen verantwoordelijkheid is heel katholiek.' (Jammer dat de paus dit nog niet weet). Maar goed, Tons enthousiasme is te prijzen en laten we eerlijk zijn: de lenigheid van zijn jezuïtische betoogtrant is absoluut als katholiek herkenbaar. Ton houdt de moed erin (het zou een jongensboek kunnen zijn) en dat geheel volgens de aloude omroepprincipes: als je er maar lang genoeg over praat, dan ga je er vanzelf in geloven. En als je dat gevoel met genoeg mensen kan delen, dan heb je best een goeie toko.

Marcel Verreck