Waarom doden met gif als het ook met honing kan. Dit schijnt een Perzisch spreekwoord te zijn en het schoot me de afgelopen week te binnen tijdens het luisteren naar een verzoekplatenprogramma op de radio. De discjockey meldde dat de nu volgende drie liedjes speciaal voor Laten-we-hem-klaas-noemen waren aangevraagd door twee collega's. Vervolgens vulde de ether zich met de klanken van 'Je wordt ouder, pappa' (Peter Koelewijn), 'Dirty Ol' Man' (The Three Degrees) en nog een andere song die de voortschrijdende ouderdom en onmiskenbare aftakeling van Laten-we-hem-klaas-noemen moest onderstrepen.
Een goedmoedig geintje van de jongens, maar het illustreert de ongekende mogelijkheden van het geschenk als voertuig van het venijn. Het is een breed spectrum, van onschuldig plagerijtje tot dodelijke haatbetuiging.
Ooit schreef de Amerikaanse schandaalchroniqueuse Kitty Kelly een meer dan smeuïge biografie over Frank Sinatra. Een dikke pil vol breed uitgemeten wandaden vanThe Voice, ik noem hier slechts vrouwennarigheid, mediamanipulatie, maffiaconnecties, hoerenbezoek, knokpartijen, buitensporige moederliefde en natuurlijk Franks permanente haarstukjes. Allemaal met kennelijke weerzin jegens het object opgesomd. Op mij als lezer had het een omgekeerd effect. Ik dacht niet, zoals ongetwijfeld de bedoeling was: die Frank Sinatra is toch wel een schoft! Welnee, ik riep telkens uit: What a guy! Tjongejonge, dus dat hij Marlene Dietrich ook...! En hoe-ie de showbizz naar zijn hand zet!
De titel van het requisitoir, His Way, was ongetwijfeld zuur bedoeld, maar ik vond hem na lezing van de ongedoseerde verzameling aantijgingen alleen maar geestig. Waarom doden met gif als het ook met honing kan. Een charme-artiest met een schoongepoetst familie-imago heeft aan één dodelijk slippertje met auto en/of te jong meisje genoeg om diep te vallen. Sinatra heeft zich nooit erg veel beter voorgedaan dan hij was. Dat bleek ook wel weer uit zijn heetgebakerde reactie op Kelly's boek. Hij greep naar het aloude middel van het ondubbelzinnige geschenk. De biografe ontving op haar adres een keur aan 'derde oksel'-sprays. Waardoor zij zich wellicht weer gesterkt voelde dat haar missie geslaagd was.
Een cadeautje kan veel aanrichten, vooral ook omdat het gegevene vermeerderd (of verminderd) wordt met het gevoel en de aandacht waarmee het is uitgezocht. Grote geschenken hebben dikwijls iets compensatoirs en bepaalde attenties zijn ronduit verdacht. De vrouw die onverwacht van haar man een buitenproportioneel boeket krijgt, denkt subiet: die is vreemd gegaan!
De aard van sommige geschenken is per definitie heikel. Neem toiletartikelen. Geef je een dame een 'lekker geurtje', kies je dan ook wel het juiste parfum? Of voelt zij zich geschoffeerd doordat jij je met haar geurbeeld bemoeit?
En ontvang je een boek, dat je in iedere winkel naast de kassa ziet liggen, ben je dan oprecht blij of erger je je aan de gemakzucht van de gever. In de categorie 'obligate flora' noem ik in dat opzicht de zogenaamde tankstationruiker. Maar ook hier kan het geschenk in het voordeel van de gever uitpakken, wanneer de ontvanger (m/v) valt voor de charme van de onhandigheid. Het juiste geschenk aan de juiste persoon, het blijft een aloud probleem, waarvoor zelfs speciaal opgerichte cadeauwinkels niet altijd de juiste oplossing kunnen aandragen. En koop je daar toch iets, dan is het wel verstandig om de sticker van de cadeauwinkel voor overhandiging van het aardigheidje voorzichtig te verwijderen.
De hele week loop ik al te denken welk veelzeggend afscheidsgeschenk wij aan het zojuist geïmplodeerde kabinet moeten geven. Twee weken geleden heb ik op deze plek Balkenende al een nieuwe bezem cadeau gegeven, niet om schoon te vegen, maar om erop weg te vliegen. De brave borst begreep de stille wenk. Heeft iemand een betere suggestie? Mail hem naar Metro. Ik kom erop terug.

Marcel Verreck