4-11-2002   Column Metro
BELEEF JE PRET VIA HET WATERBED

Plotseling was daar de mogelijkheid even deel te nemen aan de Amsterdamse Museumnacht van afgelopen zaterdag. Iemand had een passepartout over en in de stromende regen fietsten we door de hoofdstad. 'Wat een weer,' klonk het ergens grommend van onder een capuchon, 'moeten we daaruit nu concluderen dat ze daarboven het idee van kunst voor het volk maar niets vinden.'

Een voortvarende taxi schepte een klein golfje over de mopperaar, maar daar was het doel van de fietstocht al bereikt: het imposante Basel-gebouw aan de Vijzelstraa t. Jarenlang een bankkantoor, binnenkort het gemeentearchief en vanavond voor museumnachtpubliek opengesteld om zijn sierlijke ingewanden te tonen. Voor de ingang stond een rij met een afmeting die wij het laatste jaar alleen nog maar voor tombes van beroemde gestorvenen hebben waargenomen.

Later vernam ik via het perpetuum mobile der nachtelijke journalen dat er wederom meer bezoekers waren geteld. Weer of geen weer, de Nederlander blijft tuk op evenementen. Van welk een bizarre aard dan ook. Kinky Wasteland Parties worden massaal bezocht, en, om even in die sfeer te blijven, erotische beurzen zijn een klaarblijkelijk groot succes. In een tijdschrift zag ik een fotografisch verslag van zo'n alternatieve Huishoudbeurs, waarop ongeremde adolescenten vrolijk met hun zojuist aangeschafte assessoires met hulpmotor stonden te zwaaien. De Efteling is nu ook in de winter open en het attractiepark Six Flags schijnt binnenkort twee dagen geleased te zijn door een bekende producent van snacks en ander vettig lekkers. Alsof je van die achtbanen al niet misselijk genoeg wordt. Desalniettemin verwacht men een invasie van frituurbeluste gezinnen.

Ten einde toch nog 'een stukje Museumnacht te proeven', wisten wij ons naar binnen te werken bij de hypermoderne galerie De Appel, waar de verhouding bezoeker-beschikbare ruimte deed denken aan de Bijenkorf op zaterdagmiddag. Zo werden we trouwens wel met de neus op de kunstwerken aan de wanden gedrukt. In het midden van de verschillende ruimten zaten enige lethargische jongeren met behulp van synthesizer en laptop elektronische walvisgeluiden te maken die een verbinding met de omringende kunst moesten aan gaan. Het bijeengedromde publiek was van een eenvormige hipheid. Ik herkende de sfeer van de schoolfeesten uit mijn jeugd, waar iedereen de hele avond starend zat te wachten tot het ooit leuk zou worden.

Normaal gesproken zijn weirde kunstuitingen zeer aan mij besteed, maar niet als ik er als een ingeblikte sardien getuige van dien te zijn. Maar het gaat bij zo'n museumnacht natuurlijk niet alleen om de één-op-één kunstbeleving van object en bezoeker, het moet ook een beetje gezellig zijn. Party! En zo werd mij verzekerd door mensen die het weten kunnen, het was op veel locaties dan ook heel gezellig.

Nadat wij ons uit de boordevolle Appel hadden geperst, spoedden wij ons door de gestaag nederplenzende regen naar een buurtkroeg, waar het opmerkelijk rustig was. Deze behaaglijke leegte werd door één onzer sociologisch verklaard met het zogenaamde 'waterbed'-effect. Een terminologie die alleen al met het oog op de metereologische situatie toepasselijk was. Het waterbed-effect komt kort gezegd hier op neer: als er ergens een concentratie van mensen en aktiviteiten is, ontstaan er elders stilte en rust. Ook als u nooit op zo'n kreng hebt geslapen kunt u de beeldspraak wel navoelen. En dat er inbrekers zijn die van dit principe gebruik maken, zal u ook wel bekend zijn.

Ergo: als u het epicentrum van een menselijke samenklontering wilt ontlopen, moet u juist positie kiezen. Gek genoeg valt hier dus winst te halen, door er gewoon naast te gaan zitten. Een logica die voorspellers als Maurice en zusje Marion de Hond waarschijnlijk doet duizelen. En die hebben toch verstand van ernaast zitten.

Marcel Verreck