De mannetjesmaker: 'Wij kunnen veel, maar ik zal niet ontkennen dat Jan Peter Balkenende zo ondertussen een prestige-object is geworden. Hij snapt inmiddels ook wel dat het erop of eronder is. Veel minder dan de helft van de bevolking heeft vertrouwen in hem en dat zijn cijfers, die zelfs wij in deze branche maar zelden meemaken. Het beeld van de clown-Balkenende is inmiddels alomtegenwoordig. Tja, en hoe maak je van een joker een aas?
Zoals gezegd, we kunnen veel. We hebben Wim Kok leren glimlachen, dat was a hell of a job, daar zijn we maanden mee bezig geweest. Met psychologen, fysiotherapeuten, cabaretiers, accupunctuur. Een lijdensweg: 'Kom op Wim, probeer het nog een keer, concentreer je op die mondhoeken.' Ik kwam er vaak helemaal chagrijnig van thuis. Maar het is gelukt en Wim Kok won de verkiezingen. Onze collega's in Amerika hebben van een baviaan een populaire oorlogsheld weten te boetseren en als je ziet wat wij in de showbusiness aan holle vaten toch aanvaardbaar hebben kunnen laten klinken, dan zou je zeggen dat onze mogelijkheden onbegrensd zijn. Maar die Balkenende, zoiets maak je maar eenmaal in je carrière mee. Maar goed, we moeten ons niet meer afvragen hoe die man daar gekomen is, hij is er, en nu gaat het er alleen nog maar om: hoe komt hij er mee weg? Ik geef ook eerlijk toe, we zijn er te laat bij geweest. Zijn start was desastreus. De brave borst vermoedde leiderschap uit te stralen door allerlei bespottelijk flinke dingen te gaan roepen. Oh, dat zie je zo vaak. Op alle niveau's in de samenleving: het onappetijtelijke chefje dat gezag denkt af te dwingen door zijn personeel te bestoken met stoere naargeestige memo's, waardoor er op de werkvloer nog harder om hem gelachen wordt. Als Balkenende uitriep dat het afgelopen moest zijn met het gedoe, dan schaterde het hele land.
Dus toen zijn we het zogenaamde Joop Zoetemelk-traject ingegaan. Want anders dan bijvoorbeeld in Amerika heeft het Nederlandse volk nog steeds niet zo veel op met winnaars. Wij hanteren al jaren het devies: de verliezer wint! Oftewel: de tweede plaats is ook mooi. Toen genoemde Joop Zoetemelk in 1980 tot zijn grote schrik de Tour de France won, hebben ze hem bij de huldiging een duwtje moeten geven: kom op Joop, nog één treetje hoger. Maar zijn populairiteit was onovertroffen.
Het probleem met Balkenende is dat hij een beetje te véél menselijke onvolmaaktheden belichaamt. Kijk, dat haar en dat brilletje, daar kan je qua marketing nog een hoop mee bereiken, in Engeland is een bijstandsmoeder er multimiljonair mee geworden, en die rare manier van spreken, daar kan je ook nog wel een draai aangeven. Balkenende zou bijvoorbeeld kunnen zeggen dat hij in deze tijden van bezuinigingen het goede voorbeeld geeft door per uitgesproken woord een aanzienlijk deel van de letters in te slikken. Als zo'n grapje goed geformuleerd en vooral in zijn geheel verstaanbaar wordt gebracht, dan zal dit land van amateur-cabaretiers daar ongetwijfeld om lachen.
Maar het probleem blijft zijn natuurlijke gezag. Er moet iets mysterieus, ongrijpbaars zijn, waardoor men toch vermoedt dat een Hogere Instantie (God, Het Noodlot, Hans Wiegel) in zijn leiderspositie de hand heeft gehad. De truc om Balkenende open kaart te laten spelen werkt ook niet meer. Als hij breedlachend toegeeft dat hij ook maar een sukkel is, dan raakt niemand meer vertederd, omdat die waarheid te waar is. Rest dus de methode 'Onkruid vergaat niet'. Hij is er nu eenmaal en hij blijft voorlopig. Zoals een lelijk uitgevallen gebouw ook niet meteen wordt afgebroken. En op den duur gaan mensen zich er toch aan hechten.'

Marcel Verreck