Als alle berichten kloppen wordt vandaag het televisiestation Veronica uit de ether gewipt. (Schrijf je over Veronica, dan typ je opeens dit soort werkwoorden op.) Ik maak er maar even melding van, het meerendeel van de Nederlandse kijkers wist niet eens dat er een Veronica in de lucht was. (Nemen wij aan na de bestudering van de (meetbare) kijkcijfers.) Als 'Veronica 8' zal de zender terugkeren onder de SBS 6-paraplu, waarbij wij moeten vrezen dat de onbelemmerde ranzigheid tot saaie wegwerptelevisie wordt afgevlakt. Maar 's lands rijkste televisieblad, de Veronica-gids, heeft er met zijn overtollige centjes voor gezorgd dat wij (de spoorzoekers die het kanaal wisten te vinden) hebben mogen kennisnemen van weer een nieuwe statie in de onontkoombare lijdensweg van de Nederlandse televisie.
In Amerika is een man na 19 jaar uit een coma ontwaakt: hij dacht dat Ronald Reagan nog steeds president was. Ware deze man Nederlander en fervent televisiekijker, ik weet niet of het ethisch was om hem wakker te maken. Sinds Politiek Den Haag voor de commerciële almacht door de knieën is gegaan (ze moesten wel) is de omsingeling van de kijker door smakeloosheid en platheid vrijwel voltooid. Grote woorden, en vroeger was ook niet alles beter, maar als ik me voorstel een comateuze TV-consument te zijn, die na 19 jaar ontwaakt, kan ik niet anders concluderen.
De publieke omroep, van oudsher dat heerlijk trage bureaucratische bolwerk - en die bezonkenheid leidde nog wel eens tot echt interessante televisie -en radioprogramma's- wordt achter zijn vodden gezeten door Slager Zalm en zijn Bebloede Knechten en weet alleen te reageren met het aan puin hakken van perifere pareltjes als haar eigen orkesten en de Wereldomroep. Veel publieke programmamakers zijn al jaren doende met het naspelen van de commerciële omroeppraktijk. Nergens wordt zoveel over al dan niet scorende kijkcijfers (en luistercijfers!) gesproken als bij de publieke omroep. Maar laat ik mij beperken tot de inhoudelijke ontwikkelingen. Het medium dient de gebruiker, lees de betalende consument, allengs wordt het Rijk van het Bijzondere steeds minder betreden.
Zo ontdekten de zenders (commerciële en dus ook de meehobbelende publieken) De Gewone Man. En daarom zien wij als geoefende zappers heel veel gewone mannen, gewone vrouwen en gewone kinderen op de buis verschijnen. Ze worden gefilmd terwijl hun huis door een hysterische interieurverzorger wordt verwoest, terwijl ze hun alledaagse beroep aan het uitoefenen zijn, terwijl ze op de camping met hun vrienden dronken zitten te worden en vergeten om de alomtegenwoordige Piet Paulusma in de vaart te jonassen (Ut moan, Piet!), terwijl ze badkamergezang verspreiden (Idols) of terwijl ze op hun lokale Blokker-Hema-Xenos-Febo-winkelpromenade het aktuele nieuws moeten becommentariëren in schaapachtige straatinterviews. En als ze een tikkeltje te vaak om een of andere reden in beeld verschijnen treden ze toe tot het droefgeestige leger der (Semi-)Bekende Nederlanders, een uitdijende groep figuranten die met steeds dezelfde praatjes, grapjes, kunstjes en onderonsjes de bewegende schemerlamp die televisie heet van een kalmerende continuïteit voorziet.
De televisiezender Veronica voegde aan deze 'democratisering' zoals gezegd een volgend hoofdstuk toe. Het wijdbeense programma 'De pikantste thuis' toonde de gewone man/vrouw/huisdier middels ingezonden homevideo's in zijn alledaagse seksuele praktijken. Met van pornosterren geleende poses leefden de families Blubber, Cellulitus en Pukkelopdebil zich voor de grofkorrelige camera uit in halsbrekende bewegingen. Zo werd tijdens de aflevering 'Seks met etenswaren' het begrip 'komkommertijd' van een geheel nieuwe inhoud voorzien.
Ongetwijfeld bood deze aanblik een opluchting voor degenen die zich door het buitenproportionele vleselijke geweld van de reguliere porno geïntimideerd voelden. Dit geruststellende gehannes was veel herkenbaarder. Waarna het stoere commentaar op het gebodene een extra waarheid bevatte: het was die avond op televisie ontegenzeggelijk weer kloten en kut geweest.

Marcel Verreck