2-4-2001   Column: Metro
MAXIMA KWAM, SPRAK EN OVERWON.

Het is in deze dagen welhaast onbegrijpelijk dat de zogenaamde Vader van dit Vaderland door het leven ging onder de naam 'Willem de Zwijger'. Want wat zou de Nederlander toch zonder zijn tong moeten? Er zijn delen van ons koninkrijk waar de bevolking als zwijgzaam en stug wordt omschreven. Dat zijn van ouds agrarische regionen, maar ook uit die kringen komt steeds meer geluid. (Het woord 'geloei' kan ik in dit geval maar beter niet gebruiken). De Nederlander kan niet zonder Het Woord, en ook al duidt de hier gebruikte hoofdletter steeds minder op een strikt christelijke beleving, er is een (op zich zeer calvinistische) ontzag voor het gesprokene. Maar ook een niet te bedwingen gulzigheid het woord te nemen.
De sprookjesverloving van Alex en Maxi heeft mij wat dat betreft weer een hoop duidelijk gemaakt. Donderdagavond bij de laatste aflevering van het politieke NCRV-radioprogramma Hier en Nu Den Haag, waarvan ik columnist ben, zat ik naast de vice-premières Annemarie Jorritsma en Els Borst, toen Pim van Galen van Den Haag Vandaag (overigens geheel volgens afspraak) met een cameraploeg binnen kwam stormen. Het nieuws over de op handen zijnde verloving was onder deskundige leiding van RTL-verslaggever Frits Wester zojuist uitgelekt. Het Binnenhof en de nabijgelegen perssociëteit Nieuwspoort (van waaruit wij uitzonden) zinderde en kakelde.
Onmiddellijk nadat ik de dames columnsgewijs behandeld had, startte Pim zijn vragenvuur . Of de ministers iets van afwisten van de royale verloving? Mevrouw Borst kon zich bedwingen, en toverde enige 'geen commentaar'- synoniemen uit de hoge hoed. Maar Annemarie Jorritsma, sowieso al gezegend met een verfrissend gebrek aan beheersing, kon de verleiding van het woord niet weerstaan. Ze loog dat ze van niets wist, ik zat er naast en ik zag dat ze loog. Dankzij de vertederende kroonprinselijke gebeurtenissen van vrijdagavond, was haar gelieg al op zaterdag tijdens het VARA-radioprogramma Spijkers met koppen, waar ik haar weer trof, verworden tot 'gejok'. Leve de Nederlandse taal. En haar aperte leugen kan een plekje gaan zoeken in het goedgevulde rusthuis der politieke halve en hele onwaarheden. Ik vond het niet erg dat ze loog, ik moest er gewoon om lachen dat ze haar mond niet kon houden. En terwijl ook alle andere betrokkenen lekten, fluisterden, suggereerden, dan wel door veelbetekende blikken het journaille de ultieme hint verschaften, waren er eigenlijk niet meer dan twee Willempies die de broodmagere traditie van het zwijgen in ere hielden, de premier en de bruidegom.
Beiden uiteraard terzijde gestaan door de Rijks Voorlichtings Dienst, 's lands meest bekende zwijg-instantie. Ik moet altijd erg lachen om deze deftige piassen, die permanent spartelen in hun panisch universum. Waarlijk figuren uit de stomme film: als ik voormalig journalist Gerard van der Wulp bezwerend om de minister-president zie dansen, moet ik steevast denken aan Laurel en Hardy. Toch wisten deze dignitarissen niet te voorkomen dat de kroonprins in New York met zijn verwijzing naar de brief van Videla eens even eigentijds door de porseleinkast stampte. Dat vond ook de bevallige Maxima 'een beetje dom', een uitdrukking die er na twee jaar omgang met Alexander zonder mankeren uitkwam.
De performance van de intelligente Argentijnse was zonder meer verbluffend. Nu al heeft zij begrepen hoe ze de harten van de bevolking moet stelen: door het (Nederlandse) woord. Tijdens de aankondiging zat ik in de auto en hoorde haar stem op de radio. Een intiemer medium is er niet: je hoort iedere aarzeling, denkpauze en emotie.
Maxima kwam, sprak en overwon. En dat deed ze toch heel anders dan haar vader indertijd.

Marcel Verreck