'En,' vraagt het meisje van de garderobe der Utrechtse Schouwburg uitermate belanstellend, 'wordt het een positieve of een negatieve recensie?' Ik moet haar het antwoord schuldig blijven. Zal ik zeggen dat ik een toegankelijke, onderhoudende, maar vlakke voorstelling heb gezien? En dat ik van een décor bestaande uit veilingkistjes al jaren niet meer blij word? En dat ik, de rotzooi op het toneel overziend, de groteske beelden uit het gewonde New York nog steeds voor mijn ogen zie dansen? En dat het feit (misschien wel mede door die catastrofe) dat zij als garderobejuffrouw vanavond maar weinig jassen hoeft op te hangen ook al niet bijdraagt aan de algehele feestvreugde?
Het (alweer) Vlaamse gezelschap Laika (vreemd genoeg ook Blauw Vier genoemd) speelt De Karamazovs, naar het vuistdikke werk van Dostojevski. Anderhalf uur duurt deze jeugdvoorstelling en dan valt te begrijpen dat omwille van de helderheid de personages behoorlijk leeggeschraapt zijn. Ooit heb ik de roman De Gebroeders Karamazov met hondstrouwe concentratie geconsumeerd, maar ik zie nu pas in hoe bepalend Dostojevski's overweldigende wijdlopigheid is voor de subtiele karaktervorming van het supertrio Dimitri, Ivan en Aljosja, respectievelijk de driftmens, de koele, rationele atheïst en de boterzachte christen-humanist. Ook in De Karamozovs wordt zo af en toe door de broertjes gefilosofeerd, maar de nadruk ligt sterk op het verhaal; Dostojevski heeft de geschiedenis namelijk vermomd als een heuse whodunnit: wie vermoordde de tirannieke vader Karamazov? Het blijft in ieder geval All in the family, dat weten we zeker.
Goed, de acteurs houden het tempo erin, plaatsen af en toe geslaagde komische accenten, maar het op zich bekwaam 'ge-edite' soap-achtige geheel krijgt nooit een waarlijke dramatische zwaarte. Er gebeurt, vanavond althans, alleen iets op het podium en niet bij mij in de zaal. Cruciaal is daarbij de wijze waarop pa K. gestalte wordt gegeven. In de roman is hij een diabolische figuur, die er met zijn wrede gedrag inderdaad naar solliciteert om over de kling gejaagd te worden. In de regie-opvatting van Jo Roets en Jur van der Lecq is hij eerder een niet ongeestig, provocerend drankorgel, dat uiteraard af en toe lelijk uithaalt naar zijn zoontjes, maar daarmee toch niet het onomstreden motief vormt voor vadermoord. Maar dat bij de familie Karamazov van ijzeren borden gegeten wordt, is gezien de explosieve situatie goed verdedigbaar. Zo vliegt dus heel wat over het toneel, aan woorden en aan bestek, maar ik word vandaag niet geraakt.
Ten slotte: blote sex -de veronderstelde rode draad van dit festival- is er begrijpelijkerwijs ook niet bij. En daarbij, zelfs míjn hoofd staat daar vandaag niet naar.

Marcel Verreck