03-05-2002   1 OP DE MIDDAG (NCRV) AKTUELE COLUMN

Luisteraars, ik ben een gulzig mannetje, ik wil niets missen. Vandaar dat ik afgelopen zaterdag aan de buis zat gekluisterd bij de grote Soundmixlijsttrekkersdebatshow op RTL4. Wat een schitterend spektakel, dacht ik en wat knap van de kandidaten, ze leken echt sprekend op die zes lijsttrekkers. En de imitatie van Frits Wester was ook briljant. Ze hadden zelfs iemand weten te vinden die net Melkert was. Dat was een kunststukje van de grimeur. Maar ook het griezelige Melkert-lachje was authentiek. Evenals de Prins Claus-achtige wijze van zitten in die ongemakkelijke witte stoel. Maar ook de kreupele motoriek, waarmee de Sound Mix Ad over de catwalk liep, terwijl de voice over dreunde: dit is Ad Melkert, hij is 46 jaar, heeft twee kinderen en een vrouw, die heel grappig Nederlands spreekt. Dat mevrouw Melkert het Nederlands minder beheerst draagt ongetwijfeld bij aan het geluk van het huwelijk, dan hoeft ze niet altijd alles te begrijpen wat haar man zegt. Ook nu hij helemaal over is gegaan op Jip en Janneke-taal met termen als 'gezeik', gezeur' en 'ik ben het zat, ik ben er zat'. Meer stemmen levert overigens op 'ik ben er zat an'.
Maar nogmaals de kandidaten die de lijsttrekkers soundmixten waren verbluffend goed. Balkenende was het helemaal met die voorbindtandjes en de pruiken van Paul en Thom waren haarkunstwerkjes. De manier waarop de namaak-Dijkstal zat te zwijgen en naar zijn saxofoon zat te verlangen was uit de kunst. Alleen Pim Fortuyn was het echt, riep ik uit, want daarvan vind je geen tweede. Toen maakte men mij erop attent dat alle lijsttrekkers het zelf waren , daar in die Soundmixshow.
Ik moet u zeggen dat ik opeens bij mij thuis de 2 minuten stilte van morgen zat te soundmixen.
Wat, zei ik, naar adem happenend, ze waren het zelf? Ja, ze waren het zelf. Uit vrije wil? Ja, uit vrije wil. Maar dat opent enorme perspectieven, riep ik uit. Nu ze hiertoe bereid zijn, kunnen we hele nieuwe debatformules lanceren. Ik geef maar wat ideetjes.
Als eerste lijkt het me leuk de Spel zonder Grenzen-formule te herintroduceren. Commentaar uiteraard Dik Passchier en onze Sjors hier. Spel zonder Grenzen, volgens Pim Fortuyn de benaming van ons asielbeleid, was, jonge luisteraars, een spannende spelshow in de gloriedagen van de NCRV. Die nog steeds aan de gang zijn hoor, anders word ik ontslagen. Laat ik voorzichtig zijn, bovendien is de afdeling ledenverlies bij deze omroep geheel in de vakkundige handen van Paul de Leeuw.
Ik zie het voor me, de lijstrekkers gekleed in gekleurde tangaslip tegen de zeephelling opklauterend terwijl ze in drie seconden hun justitiebeleid uiteen moeten zetten. Of die geblinddoekt in het midden staan om gedurende dertig seconden zoveel mogelijk voorstellen voor verbeteringen in de zorg te roepen, terwijl de andere lijstrekkers met waterzakken trachten de spreker omver te kegelen.
Ook Koninginnedag, dit jaar dan eindelijk in Drenthe, bood een hoop inspiratie voor nieuwe formules. Men voere de lijstrekkers in een waanzinnige uitputtingslag langs een ongelofelijke hoeveelheid folkloristische narigheid, lompe samenzangen, wrede oudhollandse kinderspelen en demonstraties van jongerenschietverenigingen (liever niet uit Duitsland). Vervolgens zijn er de vernederende invitaties om mee te doen met het spijkerpoepen, het kiptrekken en de klompendans en de winnaar is degene die het langst blijft lachen. Eén zo'n dagje en alle lijsttrekkers geven onmiddellijk miljarden extra aan de zorg, vooral de geestelijk zorg. Elke dag zullen de lijsttrekkers in mensonterende posities over het scherm tuimelen.
Alleen Fred Teeven mag nergens bij zijn, en dat lijkt misschien zielig, maar dat is het niet. Zorgt Pim Fortuyn, wiens lijst vandaag aan de beurt is voor een electorale tip, maar die dat niet echt nodig heeft, zorgt Pim Fortuyn er slim voor dat zijn lijstgenoten niet in beeld komen, bij Fred Teeven is dat niet mogelijk. Hij moet in beeld, want niemand doet het voor hem. Dus is het niet zielig als hij genegeerd wordt. Een lijsttrekker die denkt, gisteravond gezien bij Barend & Van Dorp dat met de vaste boekenprijs een literaire onderscheiding wordt bedoeld kan maar beter aan geen enkel debat meer meedoen. En voor wat er verder aan vuiligheid de komende weken uw buis teistert, Philips heeft inmiddels een oplossing: het oprolbare beeldscherm. We zullen het hard nodig hebben.

Marcel Verreck