22-11-2003   Column: Spijkers met koppen
BN'ers

Om te voorkomen dat ik straks door Balkenende en Donner aan een 20 centimeter lang mes geregen wordt, dat is namelijk hét wapen van de verwarde man, wil ik vragen of jullie op dit teken allemaal hardop voor de duidelijkheid willen roepen: SATIRE! Even oefenen: Onbegrijpelijk dat de acteur Johnny Depp dit jaar is uitgekozen als lekkerste man op aarde en niet Felix Meurders. SATIRE!
Tja, persoonlijk ben ik blij dat Dick Advocaat bondscoach blijft. Het Nederlands Elftal wordt namelijk zodanig verjongd dat Michael Jackson zich al als trainer had aangemeld.
SATIRE! Dit is de reden waarom Oranje afgelopen woensdag ineens wel goed speelde: Ze hadden met elkaar afgesproken om nu ook eens te proberen hem niet alleen buiten het veld erin te krijgen! SATIRE! Je kan nou eindelijk zien wat de spelers van Willem van Hanegem hebben geleerd: zwijgen. SATIRE!
De Terugkeek van Van Kooten en De Bie vorige week zondag leerde ons ten aanzien van de satire één ding: vroeger was er ook satire mogelijk die niet over Bekende Nederlanders ging. Want of je nou in Egoland of café De Wereld vertoeft, naar het overigens vaak sublieme Kopspijkers kijkt, de koppen van Jut zijn altijd Bekende Nederlanders.
De zogeheten BN'ers, een rekbaar begrip dat loopt van de Bezopen Nederlander (we noemen een A. Hazes) via de Bedrogen Nederlander (wij denken aan mevrouw W. van Dijk) tot de Blote Nederlander (zoals een mij persoonlijk onbekend Aukje van wie we in de Playboy haar bijrolletjes konden bewonderen-SATIRE!).
Ook Koot en Bie imiteerden vaak genoeg een bestaand personage, in een aantal gevallen zelfs zo vernietigend dat de originele be- dan wel getroffene verbleekte bij de op hem of haar geïnspireerde creatie. Maar vele door Koot en Bie zelf geschapen wezens bevolken nog steeds ons collectieve bewustzijn (Hou je d'r buiten, Cock!) en schopten het als creaties tot BN'ers.
Bekende Nederlander. Dat werd je vroeger als je ergens goed in was. Als je een vak verstond. Een sport excellent beoefende. Iets interessant te vertellen had. Dat is tegenwoordig natuurlijk allang niet meer noodzakelijk om als BN'er op de vleeslijsten van de praatprogramma's terecht te komen.
Eenmaal beland in deze almaar uitdijende familie (hai schat, hoe is met jou, met mij gaat het toppie, klasse hoor), figureren de BN'ers in tv-programma's waarin steeds dezelfde BN-mensen elkaar steeds dezelfde BN-verhalen vertellen. En leuke BN-anekdotes, met veel gelach en applaus en op de schaapachtige vraag of de BN'er nog stille ambities heeft komt het stereotype antwoord dat de BN'er, behalv eop tv, iets leuks op de radio wil doen en vaak ook net een boek heeft geschreven of heeft laten schrijven, meestal over de BN-belevenissen, desgewenst gekruid met een weggelopen kind, een misbruikende vader of een hardhittende minnaar. Dat zal dan ook wel niet voor niets geweest zijn, denk ik dan. SATIRE!
Maar goed, dit verhaal kennen we, waarom zou ík me er druk om maken? En wel hierom:
Als jullie vanavond in afwachting van Kopspijkers een beetje zitten te zappen langs de commerciële zenders dan zullen jullie wellicht stuiten op mijn hoofd. Ik doe namelijk mee in een sportkwis, waarvan de uitslag nog niet in deVPRO-gids heeft gestaan. SATIRE!
Stel je voor dat het een succes wordt en ik in het zwarte gat van het BN-universum word gezogen. Dan ben je voor je het weet getrouwd met Mireille Bekooy. SATIRE! En bedrieg je haar met Bruni Heinke. SATIRE!
Maar aan de andere kant, je bent ook zo weer BN'er af. Ik woon in de Amsterdamse Pijp, vlak naast de inmiddels bekende Dirk van den Broek-supermarkt, waar ze al voor dat de prijzenoorlog begon al op scherp stonden. De winkel met het snelste personeel van het land, want ze rekenen meteen met je af. SATIRE!
Het slachtoffer, Anja Joos, en haar lotgenoten, de bedelprinsen van de Pijp en de koninginnen van de Nacht, waren opeens BN'ers. De camera's verdrongen zich om hen. Heel even. Ik kan jullie melden, ze strompelen nog steeds door de buurt, niet meer als BN'ers maar als NN'ers. Hun programma is van de buis gehaald. En dat is GEEN SATIRE!

Marcel Verreck