Voorkennis (10-3-12)

[om te beginnen: click hier!]

(Column verschenen in Den Haag Centraal, (9-3-12)

Wat is ‘kennis’? Om te beginnen een raar woord. Het heeft een paar nogal uiteenlopende betekenissen. Kennis staat allereerst voor het mooie, grote, intellectuele goed van de door de mensheid verzamelde wijsheid. Maar kennis is ook de volkse aanduiding van een persoon die het maar niet tot vriend weet te schoppen. Denk aan de hilarische passage uit ‘Ik verscheurde je foto’, de huiveringwekkende smartlap van ‘zingende snik’ Koos Alberts (‘hij hep er ook wel reden toe!’) waarin de volkszanger het heeft over ‘al die kennissen’ die zijn leed niet helemaal goed doorgronden. Dit is zonder meer de minst poëtische frase in de Nederlandse liedkunst, die qua lompheid toch wel het een en ander te bieden heeft.
Als je deze twee betekenissen aan elkaar koppelt, komt ook het begrip ‘kennis-economie’ in een nieuw daglicht te staan. Dan kan je stellen dat alle corrupte landen ter wereld een ‘kennis-economie’ hebben: de revenuen van het land worden onder een aantal bekenden verdeeld.
Interessant is ook het spraakmakende verschil tussen ‘kennis nemen van’ en kennis hebben aan’. Een onderscheid dat in de informele machtscircuits nogal eens wegvalt. Ook de samenstelling ‘voorkennis’ is zwaar verdacht. Wat raar is, aangezien het menselijk handelen voor het grootste gedeelte gericht is op het verkrijgen van informatie die het anticiperen op de toekomst gemakkelijker maakt. Daarom was ik stomverbaasd toen ik voor het eerst hoorde dat er een beurshandelende hotemetoot vervolgd werd vanwege ‘voorkennis’. Eindelijk iemand die weet wat de toekomst brengt, is het weer niet goed. Men heeft mij de nuances uitgelegd. Inmiddels is het neefje van ‘voorkennis’, laten we hem ‘nakennis’ noemen, bezig aan een onstuitbare opmars. De officiële naam luidt ‘met de kennis van nu’ en met deze frase worden we doodgegooid. De nakennis is natuurlijk een kennis van niets, als het kalf verdronken is dempt men de put, maar deze holle kreet doet het goed in de hoogste kringen. Men komt er mee weg, wat eigenlijk een vreemde manier is om te zeggen dat men juist niet ophoepelt.
Nu heb ik een bepaalde vorm van voorkennis die ik met u wil delen. Wij zijn tenslotte kennissen. Komende dinsdag gaat er in onze stad iets gebeuren. Het is iets geheims en openbaars. Het heeft met iets ronds te maken en met iets rechthoekigs. En u kunt meedoen. Houd de berichtgeving in de gaten. Zodat u straks met nakennis zult zeggen: dat was leuk!