Elke week bespreekt Marcel Verreck in Den Haag Centraal heden en verleden van een bijzondere Haagse plek.
En natuurlijk kende ook ik iemand die in dat vliegtuig zat. En mensen die mensen kenden. Iedereen kent op die manier toch al gauw duizenden anderen, vermenigvuldig dat met het hoge aantal slachtoffers: het hele land is geraakt. Er ontstaat spontane familievorming en daar horen alle soorten emoties bij: verdriet, rouw, saamhorigheid, maar ook woede en machteloze agressie. Ook hier zal de tijd uiteindelijk zijn vernietigende werk doen, maar we zitten er nú middenin, dus wat te doen? Een maatschappij die wordt beheerst door de doctrine van maakbaarheid en probleemoplossing wil handelen. Maar hoe? Erop afgaan of proberen beheersing, waardigheid en vasthoudendheid na te streven?
Het zijn intense momenten en die zullen niet snel uit de herinnering gaan. Mensen worden bewogen, willen ook bewogen worden, het meeste mens voel je je toch als je je verbonden weet met anderen. De rouw heeft een januskop – geloof me, ik ben een ervaringsdeskundige – het is verschrikkelijk maar ook mooi en bevestigend om een onstelpbaar verdriet met anderen te delen.
En in de periferie van de ellende zie je het allemaal weer gebeuren: de irritante lui die al dan niet om beroepsmatige redenen met de rouw aan de haal gaan, de politici die de tragedie gebruiken om hun populairiteit te vergroten, de soms verbijsterende zieligheidscompetities, laten we erover zwijgen.
De oranjezomer waarin we, voorgegaan door ‘Flying Dutchman’ Robin van Persie, naar het geluk zweefden, is met deze brute val in peilloze treurnis komen te verkeren. Maar al is de eendracht van karakter veranderd, laten we die toch vasthouden, wij blijven een grote familie. Liever niet op deze manier, maar we waren er als maatschappij misschien wel aan toe om dat weer eens goed te beseffen.
Want onze eigen familiebanden zijn zo veel ruimer en minder bepalend dan toen ik klein was. Minder kinderen, minder ooms en tantes, met het doorbreken van allerlei sociale, maatschappelijke en religieuze conventies kwam het zelfbeschikkingsrecht op vriendschap. Je vrienden zijn nu je familie.
Toch was ik geschokt om te horen dat mijn oudste tante een paar maanden geleden blijkt te zijn overleden. Ze reisde een leven lang met me mee, na het overlijden van mijn ouders weliswaar steeds meer op afstand. Ze woonde lang in de Capadosestraat in het Laakkwartier, waar ik haar overigens nooit heb bezocht.