PLAATS(54): Kaatsbaan, Leidschenveen

Elke week bespreekt Marcel Verreck in Den Haag Centraal heden en verleden van een bijzondere Haagse plek.

Omdat de Britten Schotland nog net binnenboord wisten te houden, besloot ik om onmiddellijk naar Friesland, dat prachtige land vol stijfkoppen met onafhankelijkheidsneigingen, af te reizen. Ooit als jonge zeiler aangemeerd in Gaastmeer, tussen de meren in de Zuidwesthoek, moet ik minstens één keer per jaar het Friese gras, vee en water ruiken. Zo controleerde ik afgelopen vrijdag de eeuwige stadjes Sloten, Balk en Woudsend om prettig te stranden op mijn logeeradres in Heeg.
De volgende dag had ik met drie vrienden een afspraak in Lutkewierum, een kerkje met een handvol huizen in de groene prairies tussen Sneek en Bolsward. Zo klein dat de naam pas op de borden verschijnt als je het dorpje binnenrijdt.
En zo peddelden vier grote jongens door het overweldigende groen, er was atypisch voor Friesland nauwelijks wind en september toonde zich van zijn beste kant. De zon scheen, maar de atmosfeer was al van herfst vervuld. Vandaag nam de zomer op magistrale wijze afscheid. Vogels cirkelden aarzelend boven onze hoofden, nabij de diffuse einder vormden zich soms enige regenzwangere wolken, maar tot een bevalling kwam het niet.
In Bolsward bezochten we de lokale bierbrouwerij en na de bijbehorende proeverij togen wij, licht gedrogeerd, naar IJlst op zoek naar andere typisch Friese sporten. We vonden daar de drie fierljepschansen waarop in de zomer oud en jong door de lucht zweeft. Fryslân en mannenvriendschap, een perfecte combinatie. Twee aan twee fietsend, in alle combinaties, namen we het leven door.
De volgende dag werden we door een onzer meegenomen naar een kaatsbaan in Leeuwarden. Midden in een wijkje lag een speelveld met alles erop en eraan. Vlaggen, vrolijke muziek, minder gezonde etenswaren en heel veel overduidelijk Friese mannen en vrouwen. Onze gids, een kaatsexpert, had er nog een hele klus aan om ons de basisregels van deze edele sport uit te leggen. Maar ook zonder begrip van de spelregels was het een fascinerend schouwspel. Teleurstelling en vreugde laten zich dan niet duiden, er is een mysterieus ritueel gaande, vol beweging, met de hand geslagen balletjes en onverwachte bijval van het publiek. Langzaam maar zeker werd ons het geheim deelachtig, tot op zekere hoogte uiteraard. Het mooiste vond ik dat de einduitslag de voorlaatste stand is: dat laatste winstpunt hoeft niet bevestigd te worden. Net als vriendschap.